Gezocht: bestuurder Vrijescholen Midden-Nederland (VsMN), 0,6 fte
In het midden van Nederland dragen vijf bloeiende en groeiende vrijescholen
inspirerend vrijeschoolonderwijs
hoog in het vaandel. Betrokken leerkrachtenteams hebben als doel, kinderen zich te laten ontwikkelen tot wie zij in hun diepste wezen zijn. Deze bevlogen teams worden aangestuurd door toegewijde, professionele schoolleiders. Leraren, teams en leidinggevenden
werken in een organisatie die professioneel wordt bestuurd, waar professioneel toezicht op wordt gehouden en waar de interne processen zo zijn geregeld dat zoveel mogelijk tijd naar de belangrijkste zaak kan gaan: het geven en ontwikkelen van boeiend, passend
en eigentijds vrijeschoolonderwijs.
De organisatie
De vrijescholen in de regio Midden-Nederland zochten gedurende een aantal jaren gezamenlijk naar een passende bestuursvorm. Dit heeft geleid tot de overkoepelende Stichting Vrijescholen Midden-Nederland (Stichting VsMN). Na de fusie van de vrijescholen Michaël
(Bussum) en Het Zonnewiel (De Bilt) in 2023 en de aansluiting van de drie locaties van de Zeister Vrije School per 1 januari 2024 omvat de stichting nu vijf onderwijslocaties. De organisatie in deze vorm is nog jong. Raad van toezicht, bestuur, schoolleiders,
GMR en teams werken energiek samen om de nieuwe organisatie verder vorm te geven. De nieuwe bestuurder krijgt de opdracht om Stichting VsMN verder uit te bouwen en in dialoog een gezamenlijke cultuur en inrichting verder vorm te geven.
Besturingsfilosofie
Binnen de Stichting VsMS geven bestuur en schoolleiders in een coachende stijl sturing. Zij bieden Richting, Ruimte en Ruggensteun en leggen actief verantwoording af. Directeuren zijn verantwoordelijk voor hun eigen school en zijn samen met bestuur en staf
verantwoordelijk voor de stichting als geheel.
De aansturing is 'Rijnlands’ te noemen, met een cultuur waarin samenwerking, vakmanschap en de lange termijn centraal staan. Beslissingen worden in overleg genomen, met vertrouwen in de expertise van de professional.
Het boeiend, passend en eigentijds vrijeschoolonderwijs is het uitgangspunt bij het inrichten van de organisatie en processen. De organisatie is plat, de lijnen zijn kort en verantwoordelijkheden liggen zo laag mogelijk. Leiderschap wordt gespreid zodat lerende
teams elkaars kennis en kunde benutten bij het planmatig versterken en borgen van de kwaliteit van het onderwijs.
Bestuur en Raad van Toezicht
In de huidige situatie wordt het bestuur gevormd door twee vrijwillig bestuurders en drie directeuren met een bestuurlijk mandaat (schoolleiders van De Bilt en twee locaties in Zeist). Deze situatie komt voort uit de fusie van VsMN en de Zeister Vrije Scholen,
waarbij er gekozen is voor een pragmatische invulling gericht op continuïteit van kennis.
De vrijwillig bestuurders hebben aangegeven te willen stoppen begin 2025. Daarom wordt de werving gestart voor een bezoldigd bestuurder.
De Raad van Toezicht van de Stichting VsMN houdt integraal en onafhankelijk toezicht op het bestuur en zijn beleid, in het bijzonder op de realisatie van de doelstelling van de stichting. De raad is naast intern toezichthouder ook werkgever van de te werven
bestuurder en staat het bestuur als klankbord met raad terzijde. Ook vervult de Raad van Toezicht een ambassadeursrol. In mei 2024 zijn twee nieuwe toezichthouders aangesteld. De voorzitter is benoemd per 1 januari 2023.
De Raad van Toezicht wordt gevormd door:
- Bob Elemans, profiel bedrijfskunde/financiën
- Thea Alkemade, profiel onderwijs/onderwijskundig
Scholen en onderwijslocaties
De Stichting VsMN kent formeel vier scholen (BRIN-nummers) en vijf onderwijslocaties:
- Vrije School Michaël in Bussum
- Zeister Vrije School, locatie Socrateslaan in Zeist
- Zeister Vrije School, locatie Burgemeester van Tuylllaan in Zeist
- Dislocatie locatie Bergweg in Zeist
Hoewel de onderwijslocatie Bergweg in Zeist een dislocatie is van de onderwijslocatie aan de Burgemeester van Tuylllaan, functioneert ze als een zelfstandige school. Vanaf 1 januari 2024 vormen de directeuren van de van Tuylllaan en de Bergweg in Zeist een
meerhoofdige schoolleiding die in gezamenlijke verantwoordelijkheid beide onderwijslocaties aanstuurt. In de praktijk heeft hiermee elke onderwijslocatie een eigen directeur. De directeuren werken intensief samen.
Personeel
Op de vijf onderwijslocaties van de Stichting VsMN werken ongeveer honderd medewerkers. Op elke school is een ervaren, relatief wat ouder team werkzaam. De meeste medewerkers zitten in de leeftijdscategorie 35-45 jaar, maar ook de categorie 55-65 jaar is oververtegenwoordigd.
Dit biedt risico’s maar ook kansen. De schoolteams kennen weinig verloop; de laatste jaren gaat het om één à twee medewerkers per jaar. Ook in de huidige krappe arbeidsmarkt is het tot nu toe steeds gelukt vacatures vervuld te krijgen. Er wordt een beperkte
stijging verwacht van het aantal leerlingen.
Onderwijskwaliteit
De resultaten van het onderwijs op de vijf scholen van VsMN liggen op of boven het niveau dat van scholen met deze leerlingpopulatie verwacht mag worden; de leerlingen voelen zich veilig en ze krijgen goed les. De basiskwaliteit is op orde. Voor VsMN is onderwijskwaliteit
echter méér dan deze basiskwaliteit. Hoe VsMN als geheel en de scholen afzonderlijk de brede kwaliteit van boeiend, passend en eigentijds vrijeschoolonderwijs definiëren, en hoe die kwaliteit terug te zien is op de scholen, is op dit moment nog weinig expliciet
en concreet. In het verhelderen en monitoren van de ambities van de stichting en de scholen, ligt een opdracht die in 2025 moet worden opgepakt.
De laatste kwaliteitsonderzoeken door de onderwijsinspectie op de vrije scholen die nu deel uitmaken van de VsMN, vonden vier à vijf jaar geleden plaats. Het onderwijs op de scholen voldeed aan de standaarden van de inspectie. Wel constateerde de onderwijsinspectie
in 2019 dat de organisatiestructuur van Vrije School Michaël kwetsbaar was. De inspectierapporten zijn in te zien via
Toezichtresultaten Onderwijsinspectie. Daarnaast is informatie over het onderwijs op de scholen te vinden op
www.scholenopdekaart.nl.
De Stichting VsMN en kinderopvang
De vrijescholen in Bussum en De Bilt en de drie vrijescholen in Zeist werken samen met de organisaties voor kinder-, peuter- en buitenschoolse opvang in hun werkgebied. Dit zijn respectievelijk de Stichting Kinderopvang Bussum Naarden Muiden Muiderberg (SKBNM),
De Geheime Tuin B.V. in De Bilt (GT) en Stichting BSO De Bosplaats in Zeist. De onderwijs- en opvanglocaties werken autonoom, dat wil zeggen maken hun eigen beleid. De samenwerking bestaat uit het afstemmen van beleid en het verhuren/huren van ruimtes in de
school, waarvoor een huurovereenkomst is opgesteld. Bestuur en toezicht van Stichting BSO De Bosplaats overlappen op dit moment nog die van VsMN; voornemen is uiterlijk medio 2025 De Bosplaats volledig te ontvlechten uit VsMN.
Profiel bestuurder
De Raad van Toezicht zoekt op korte termijn een bestuurder voor 0,6 fte (24 uur per week). Wij zoeken iemand die gaat voor eigentijds vrijeschoolonderwijs waarin de brede ontwikkeling van leerlingen centraal staat. Iemand die die onze besturingsfilosofie omarmt
en voorleeft en in dialoog vorm geeft aan de verdere ontwikkeling van ons onderwijs, onze scholen en de stichting. De bestuurder die wij zoeken is een verbindende persoonlijkheid die ruimte en vertrouwen geeft, input en tegenspraak vraagt en op de juiste momenten
koersvast, daadkrachtig en doelgericht op kan treden.
Functie en opdracht
De bestuurder is eindverantwoordelijk voor de sturing aan de gehele stichtingsorganisatie op de gebieden onderwijs, personeel, organisatie en bedrijfsvoering. De schoolleiders zijn integraal verantwoordelijk voor hun eigen school en zijn samen met bestuur en
staf verantwoordelijk voor de stichting als geheel. Zij dragen vanuit hun expertise en kwaliteiten bij aan de verdere ontwikkeling van bovenschools beleid.
Op dit moment is de staf beperkt tot een HRM-medewerker en een bestuurssecretaris voor één dag per week. Dit betekent dat de werkterreinen onderwijskwaliteit en bedrijfsvoering rechtstreeks onder verantwoordelijkheid van de nieuw aan te stellen bestuurder vallen.
Voor ondersteuning op het gebied van financiën en ICT wordt gewerkt met externe partners (een administratiekantoor dat ook de controllerstaak op zich neemt, en een ICT- partner).
De bestuurder werkt aan:
- In dialoog met de directeuren, GMR, Raad van Toezicht en samenwerkingspartners profiel en koers invullen en koers houden. Vanuit de inbreng van alle belanghebbenden de meerwaarde, visie en ambities van de stichting formuleren en vastleggen in een strategisch
beleidsplan. Samen met de schoolleiders de visie vervolgens vertalen naar de dagelijkse praktijk en levend houden. Met respect voor de autonomie en specifieke context van de afzonderlijke scholen uitdragen dat (en wat) de stichting méér is dan de som van vijf
scholen. De bestuurder laat de betekenis, koers en visie van de stichting in gedrag en handelen zien en beïnvloedt zo de cultuur positief.
- Onderwijskwaliteit expliciteren en borgen. De schoolvisies en de gezamenlijke visie op vrijeschoolonderwijs in dialoog (laten) vertalen naar concrete ambities en doelen en primaire processen. De stichting en de scholen samen met de schoolleiders zó richten
en inrichten dat verantwoordelijkheid laag in de organisatie kan blijven liggen en zowel de gezamenlijke kwaliteit als de eigen kwaliteit van elke school zichtbaar, gemonitord en verder ontwikkeld wordt.
- Optimaliseren van de inrichting en processen van de stichting. De bestuurder heeft goed zicht op de kernprocessen op de gebieden onderwijs, personeel, organisatie en bedrijfsvoering, professionaliseert deze en versterkt de interne samenhang. De bestuurder
ondersteunt de schoolleiders bij het zicht krijgen en sturen op de kernprocessen in hun schoolorganisatie.
- Anticiperen op de toekomst. Ontwikkelingen die de scholen raken en vragen vanuit de samenleving en omgeving aan de scholen (zowel kansen als uitdagingen), vertalen in strategische, tactische en concrete mogelijkheden.
- Vertegenwoordigen van de organisatie. Deelnemen aan voor de stichting relevante netwerken als onderwijsregio’s, samenwerkingsverbanden en landelijke overleggen van bestuurders van vrijescholen. Het gezicht van de stichting zijn naar binnen en naar buiten.
Functie-eisen
- Academisch werk-, denk- en reflectieniveau; de verschillende interne en externe processen en scholen en hun onderlinge samenhang kunnen overzien en inzichten, analyses en vaardigheden van schoolleiders kunnen versterken;
- Ervaring in een strategische eindverantwoordelijke functie, bij voorkeur op bestuursniveau en bij voorkeur in het onderwijs;
- Evenwichtig inhoudelijk, bestuurlijk en persoonlijk leiderschap; de rol van bestuurder zowel intern als extern zelfbewust, autonoom en met gezag op zich kunnen nemen en tegelijk open en benaderbaar blijven en uitnodigen tot inbreng en tegenspraak; de balans
bewaren in denkkracht en daadkracht, kaders en ruimte, gezamenlijkheid en autonomie, empathie en zakelijkheid;
- Inzicht in en visie op maatschappelijke ontwikkelingen en hun betekenis voor het onderwijsveld en de onderwijspraktijk;
- Hart voor de vrijeschoolpedagogiek, bereid zich daar verder in te verdiepen, de kenmerkende aspecten voor kunnen leven en uit kunnen dragen en de betekenis van beleid voor het dagelijks vrijeschoolonderwijs voor ogen kunnen houden;
- Kennis van en ervaring met het – in gezamenlijkheid en samenspraak – ontwikkelen van een visie op goed onderwijs, doorvoeren van de implementatie van de visie in draagvlak en gedrag en borgen in werkwijzen;
- Ervaring in financieel beheer en beheersmatige processen.
De bestuurder dient zich te verhouden tot het beroepsprofiel bestuurders funderend onderwijs dat door de PO-Raad is vastgesteld, zie
www.poraad.nl/Katern Beroepsprofiel en Accreditatie bestuurders funderend onderwijs