VSO, GSO en SBO: dit betekenen de onderwijsafkortingen

Als je leraar wilt worden in het speciaal onderwijs, kom je afkortingen tegen zoals VSO, GSO en SBO. In dit artikel leggen we uit wat deze begrippen betekenen. Ook geven we voorbeelden uit de praktijk en bespreken we wanneer een kind naar een van deze onderwijsvormen gaat.

Wat is SBO (Speciaal Basisonderwijs)?

SBO staat voor speciaal basisonderwijs. Dit is bedoeld voor kinderen die meer ondersteuning nodig hebben dan het regulier basisonderwijs kan bieden. Denk aan kinderen met leerproblemen of gedragsproblemen. De klassen zijn kleiner en er is meer aandacht per leerling.

Voor wie is SBO bedoeld?
Kinderen in het SBO hebben vaak een lager IQ, maar vallen meestal binnen het normale intelligentie gebied (IQ tussen 75 en 90). Ook kinderen met taalontwikkelingsstoornissen of ADHD komen in aanmerking.

Toelating tot het SBO:
Om toegelaten te worden tot het SBO is een verwijzing nodig van een samenwerkingsverband passend onderwijs. Dit gebeurt na overleg met ouders, school en soms een orthopedagoog.

Wat is SO (Speciaal Onderwijs) en VSO (Voortgezet Speciaal Onderwijs)?

SO is het speciaal onderwijs voor kinderen met zwaardere ondersteuningsbehoeften. VSO is de voortzetting hiervan voor leerlingen vanaf 12 jaar. Leerlingen in het SO of VSO hebben vaak een diagnose, zoals autisme, een lichamelijke beperking of een verstandelijke beperking.

Clusterindeling in het SO en VSO:

• Cluster 1: visueel beperkt (blind of slechtziend)
• Cluster 2: auditief/taal (doof, slechthorend of taalontwikkelingsstoornis)
• Cluster 3: verstandelijke en/of lichamelijke beperking, langdurig zieke kinderen
• Cluster 4: gedragsstoornissen of psychiatrische problematiek, zoals autisme

Voorbeeld:
Een leerling met autisme kan in cluster 3 of cluster 4 geplaatst worden, afhankelijk van de ondersteuningsvraag.

Wat is GSO (Gespecialiseerd Speciaal Onderwijs)?

GSO is geen officiële onderwijsvorm, maar wordt soms gebruikt om te verwijzen naar sterk gespecialiseerde instellingen binnen het speciaal onderwijs. Dit kunnen scholen zijn die zich richten op intensieve begeleiding, bijvoorbeeld bij ernstige meervoudige beperkingen.

Wat is het verschil tussen SO en SBO?

• SBO valt onder het basisonderwijs, maar biedt extra ondersteuning.
• SO is voor leerlingen met zwaardere beperkingen en wordt opgedeeld in clusters.
• VSO is de voortzetting van SO op het niveau van voortgezet onderwijs.

Werken in het speciaal (basis)onderwijs

Als leraar in het SBO of SO werk je met kleine groepen. Je biedt structuur, rust en duidelijke instructie. In het VSO bereid je leerlingen voor op vervolgonderwijs of werk.

Wat heb je nodig?
Je volgt een pabo-opleiding, eventueel met een specialisatie in speciaal onderwijs. Voor sommige functies is een master of aanvullende scholing nodig.

Je maakt een verschil voor kinderen die extra steun nodig hebben. Je bouwt een band op en werkt nauw samen met ouders en hulpverleners.