Taxonomie van Bloom

De taxonomie van Bloom is een veelgebruikte classificatie van cognitieve vaardigheden, ontwikkeld door de Amerikaanse onderwijskundige Benjamin Bloom in 1956. Dit model helpt docenten en onderwijsprofessionals bij het formuleren van leerdoelen en het structureren van hun onderwijs. Het biedt inzicht in verschillende kennisniveaus en helpt bij het ontwerpen van effectieve leeractiviteiten.
 

Wat is de taxonomie van Bloom en welke niveaus zijn er?

De taxonomie van Bloom onderscheidt zes hiërarchische niveaus van cognitieve vaardigheden. Deze niveaus helpen docenten bij het structureren van lesstof en het opstellen van leerdoelen die aansluiten bij de verschillende fasen van het leerproces.

1. Onthouden: Het vermogen om informatie te herinneren en te reproduceren.
   • Voorbeelden van werkwoorden: herkennen, opsommen, benoemen, definiëren.
   • Voorbeeld: "Noem de hoofdsteden van de Nederlandse provincies."
      
2. Begrijpen: Het vermogen om informatie te interpreteren en in eigen woorden uit te leggen.
   • Voorbeelden van werkwoorden: uitleggen, samenvatten, classificeren, beschrijven.
   • Voorbeeld: "Leg uit waarom de Franse Revolutie plaatsvond."
      
3. Toepassen: Het gebruik van kennis in nieuwe situaties.
   • Voorbeelden van werkwoorden: demonstreren, uitvoeren, gebruiken, oplossen.
   • Voorbeeld: "Los een wiskundige vergelijking op met de stelling van Pythagoras."
      
4. Analyseren: Het vermogen om informatie te ontleden en relaties tussen onderdelen te begrijpen.
   • Voorbeelden van werkwoorden: onderscheiden, vergelijken, categoriseren, onderzoeken.
   • Voorbeeld: "Vergelijk de oorzaken van de Eerste en Tweede Wereldoorlog."
      
5. Evalueren: Het beoordelen van informatie en argumenten op basis van criteria.
   • Voorbeelden van werkwoorden: bekritiseren, verdedigen, concluderen, beoordelen.
   • Voorbeeld: "Beoordeel de effectiviteit van een bepaald lesprogramma."
      
6. Creëren: Het combineren van elementen om iets nieuws te ontwikkelen.
   • Voorbeelden van werkwoorden: ontwerpen, formuleren, componeren, ontwikkelen.
   • Voorbeeld: "Ontwerp een experiment om de invloed van zwaartekracht te testen."
      

Hoe pas je de taxonomie van Bloom toe in het onderwijs?

De taxonomie van Bloom kan op verschillende manieren worden toegepast in de onderwijspraktijk:

• Lesvoorbereiding: Docenten kunnen de taxonomie gebruiken om lessen gestructureerd op te bouwen en leeractiviteiten aan te passen aan verschillende niveaus.
   
• Toetsing: Door vragen en opdrachten te formuleren op verschillende cognitieve niveaus, kunnen docenten beter inschatten in hoeverre leerlingen de stof beheersen.
   
• Differentiatie: De taxonomie helpt bij het afstemmen van leeractiviteiten op de behoeften en het niveau van individuele leerlingen.

Bij het opstellen van leerdoelen op basis van de taxonomie van Bloom is het belangrijk om concrete en observeerbare werkwoorden te gebruiken. Enkele richtlijnen:

• Zorg ervoor dat de leerdoelen aansluiten bij het cognitieve niveau van de leerlingen.
• Gebruik specifieke werkwoorden uit de taxonomie om helderheid te scheppen.
• Formuleer leerdoelen SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden).

Voorbeeld van een goed leerdoel

"De leerling kan uitleggen hoe zwaartekracht werkt door voorbeelden te geven zoals een appel die van een boom valt, een bal die van een tafel rolt en een parachute die langzaam naar beneden komt."

Door de taxonomie van Bloom bewust toe te passen, kunnen docenten en onderwijsprofessionals hun lessen effectiever structureren en leerdoelen helder formuleren. Dit model biedt een waardevol raamwerk voor het ontwikkelen van onderwijsactiviteiten die leerlingen helpen om kennis te verwerven, toe te passen en verder te ontwikkelen.